May mắn hơn hai nhóm trên, cặp đôi sáng tạo Officine Gặp và HUM trong quá trình làm dự án Crafting a Sonic City tìm được một kho lưu trữ âm thanh khả dụng, miễn phí, chất lượng cao của các thành phố trên thế giới, bao gồm Hà Nội và Sài Gòn. Kho âm thanh này do một người nước ngoài thu thập, và đã trở thành nguồn cảm hứng lớn với cả nhóm. “Nếu một âm thanh nào đó biến mất khỏi kho lưu trữ của chúng tôi trong 10 năm, điều đó có nghĩa là thứ gì đó từng là một phần bản sắc của thành phố đã biến mất. Tôi nghĩ rằng sẽ thú vị và phù hợp hơn nếu coi ‘lưu trữ’ là hành động khám phá lại một thứ hơn là việc thu thập mọi thứ một cách có hệ thống và ám ảnh” – Afra Rebuscini, đại diện Officine Gặp chia sẻ.
Trên thực tế, một kho lưu trữ dữ liệu chi tiết và đủ bao quát là giấc mơ của rất nhiều nghệ sĩ, cá nhân không chỉ làm việc trong các ngành sáng tạo, mà còn cả các ngành nghề khác. Nó không chỉ là một kho thông tin khổng lồ cho người truy cập được tiếp cận với các tác phẩm và thu thập thông tin một cách chính xác, tránh tam sao thất bản. Mà hơn thế, kho dữ liệu còn có thể sử dụng để nghiên cứu, đánh giá tác động, giúp người xem nhìn thấy quá trình vận động của sự vật sự việc, lưu giữ các chỉ dấu liên quan để người dùng dễ dàng truy khảo, đưa ra các cảnh báo cần thiết để tránh khỏi các rủi ro hay hiểm nguy… Từ đó, những dữ liệu “cũ” có khả năng đem đến những ý tưởng “mới” cho người làm sáng tạo, đồng thời tiết kiệm một khối lượng lớn thời gian, công sức, tài chính cho các bên.
Nhận định về điều này, anh Bung Trần, chủ tịch AI Education Group, thành viên hội đồng cố vấn VFCD 2022 chia sẻ thêm: “Ngành công nghệ thông tin coi ‘dữ liệu là dầu mỏ mới của nền kinh tế’, đó là thực tế cuộc sống”. Với anh, dữ liệu là nguyên liệu để người đời sau kế thừa và phát triển từ những gì người đi trước đã xây dựng. Nó cũng là một thành tố quan trọng trong vấn đề bản quyền và sở hữu trí tuệ. Ngoài ra, việc lưu trữ dữ liệu tốt cũng là cơ hội gìn giữ, khôi phục các yếu tố văn hoá đang dần bị mai một.
Với tầm quan trọng đó, lưu trữ dữ liệu là việc làm không thể thiếu, dù bạn đang thực hiện một dự án nhỏ và nghiệp dư, hay dự án lớn mang tầm thế giới. Bởi “lưu trữ tạo ra lịch sử, lịch sử tạo ra tương lai” – trích nhận định của nhà báo Trương Uyên Ly, giám đốc Hanoi Grapevine, thành viên hội đồng cố vấn VFCD 2022.
Bắt đầu từ mỗi cá nhân
Trên thực tế, ở Việt Nam, việc lưu trữ và hệ thống hóa dữ liệu cho nghệ thuật sáng tạo mới bắt đầu được chú ý và chưa hình thành một hệ thống rộng lớn. Cũng đã xuất hiện một số ít cá nhân, nhà sưu tập và tổ chức nghệ thuật sáng tạo đã có tầm nhìn xa, chú trọng vào việc lưu trữ dữ liệu từ nhiều năm trước, nhưng những kho dữ liệu này lại nằm rải rác và công chúng chưa biết đến nhiều. Dữ liệu “cứng” (chưa số hóa) vẫn còn khá nhiều, khiến người tìm hiểu phải mất công sức để tìm kiếm thông tin. Ví dụ như Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Tài năng Điện ảnh TPD (Hội Điện ảnh Việt Nam) với kho đĩa phim bản quyền lên tới 1500 phim, cùng hàng trăm phim truyện ngắn, phim tài liệu ngắn… khác do thế hệ trẻ Việt Nam sản xuất, hoàn toàn miễn phí cho bất kì ai cần tra cứu, xem phim. Tuy nhiên, nếu bạn không ở Hà Nội thì khó lòng truy cập thư viện lớn này.